Visa zijn toch maar lastig hoor... wij komen altijd tijd te kort... Zo blijft er natuurlijk geen tijd over om eens een keertje op een mooi wit palmen strand te gaan relaxen. Aangezien we al twee keer in Thailand zijn geweest hadden we besloten om ons gratis Thailand visa maar eens te gebruiken voor waar de meeste mensen hem in Thailand gebruiken. Op naar eiland Koh Chang! Redelijk strak schema vanaf het vliegveld naar Trat waar we met een beetje geluk nog de een na laatste ferry konden halen. Aan de taximeneer gevraagd of dat nog lukte en het antwoord was 'Ja ja geen probleem maar kost wel wat meer...' Oké, maar we gaan alleen als we de een na laatste ferry hebben. Want we wisten al dat als je de laatste ferry hebt je keihard afgezet word met de tuk tuk naar je hutje op het strand. Na een bijna dood ervaring (zo hard moest hij rijden) gelukkig nog net de ferry gehaald... De ferry was net aan het draaien om de auto's er af te laten. 'Money, money!' Ho eens even, je denkt toch toch niet dat wij geloven dat de auto's achterstevoren de ferry af komen... Helaas dus net gemist en een uur wachten op de volgende. Wij de beste man maar 2/3 van de prijs gegeven en kregen we van hem de vinger... zo vriendelijk altijd, die taximeneertjes ;-)

Op Koh Chang snapt de gemiddelde toerist ook niet hoe je af moet dingen en kwamen we dus inderdaad op een veel te hoge prijs uit voor onze gedeelde tuk tuk. Waarna we afgezet werden bij een obscuur paadje richting onze strand hutjes. Maar helaas bleken de hutjes die we uitgekozen hadden niet meer te bestaan of waren gerenamed, maar ze hoorden te staan op het noordelijkste puntje van het strand. Wat nog een half uur lopen was met onze backpacks op... onderweg nog aangevallen door een roedel overactieve en erg agressieve honden... alsof we niet al genoeg aan het zweten waren. Aangekomen bij iets wat er op lijkt... blijken de eigenaren al naar huis?! Dus wij iemand gevraagd of we over het strand terug konden lopen. Theoretisch gezien kan dat wel maar het water staat hoog (lees: er is geen strand meer) en er liggen veel rotsen... leek ons ook niet zo'n goed idee in het donker met onze backpacks. Dus gewapend met stokken en stenen de 'hounds from hell' nog maar een keer getrotseerd. Wat ook niet zo'n goed idee was... Anyways om 10 uur 's avonds hadden we een geschikt hutje gevonden. 'You are very late!? Why?' Ja je moest eens weten. 'Did you have dinner?' Nee... (in China gemist, maar in 1x hadden we erg veel zin in een stukje hond ;-). Het restaurant was eigenlijk al gesloten maar ze ging toch nog wat voor ons maken. Relaxt!!

Na een wat moeizame start kon het grote relaxen beginnen! Koh Chang is een National park en je kunt verschillende watervallen bezoeken en een wandeling naar de hoogste top van het eiland maken door de jungle. Maar dat hebben we lekker niet gedaan :-p Na 9 dagen strand waren we weer redelijk bijgekleurd en bijgetankt en ieders zo'n 50 muggenbulten rijker. Geheel in onze stijl sloten we af met een gigantische regen en onweersbui en was het tijd voor Cambodja!

Als tip voor de grens kregen we: “doorlopen tot je niet verder kan. Pas dan vragen ze de eerlijke prijs van 20 dollar”. En inderdaad vroegen ze geen 20 dollar, maar 1200 baht en dat is dus 40 dollar... Ja daag!!! Doorlopen dus, blijkbaar zijn we er nog niet! Ons visa aanvraagformulier en paspoort gepakt en lopen. Maar er kwam niets meer, alleen hele dure hotels... En toen ineens iemand op de motor die riep dat ie van de politie ofzo was en we problemen hadden omdat we illegaal in Cambodja waren! Haha, jij bent echt niet van de politie was onze reactie. Al hadden wel het idee dat we inderdaad geen immigratiekantoor meer tegen gingen komen ;-) Daarna kwam het vrouwtje van het visumbureau zelf op de motor achter ons aan, omdat we blijkbaar niet naar de 'politie' wilden luisteren. Ze was heel boos en agressief en begon te graaien naar onze papieren en paspoorten. “Willen jullie problemen of willen jullie een visum?!” En griste alsnog onze papieren uit de hand. Wij teruggraaien hihi. Ze was echt pissed! Toen we zeiden dat we graag een visum wilden voor 20 dollar, was het gelijk prima... Blijkbaar krijgt zíj problemen als wij zonder visum bij de eindcontrole kwamen, die nog een stuk verder bleek te zijn.

Onze eerste stop was Ko Kong, een klein stadje waar niet zo veel te doen was en waar we de eerste dag echt een gigantische onweersbui kregen zodat alle (zand)straten helemaal onder water stonden. Heerlijke bende! Het regenseizoen was toch nog niet begonnen??! Vanuit Ko Kong hebben we een motortochtje naar de waterval gemaakt. Al was dat ook nog bijna in het water gevallen, want we konden hem niet vinden. Aan verschillende mensen de weg gevraagd maar die wezen ons steeds een andere kant op. Na vier pogingen en te vaak langs weer eens van die enge honden die ons na kwamen rennen als we op de motor langs reden, besloten we maar om terug te gaan. En toen zagen we het bord! Gelukkig toch nog gevonden. Daarna was er zelfs nog tijd over om naar de mangrove te gaan. Ze hebben er een hele loopbrug aangelegd, zodat je echt dwars door het mangrove bos kon wandelen. Het was erg dicht begroeid waardoor het best donker was, de wortels van de bomen lijken wel een beetje op beenderen. Dat gecombineerd met de stilte en het gebrek aan leven, deed best creepy aan.

De volgende dag op naar Kampot. Een klein stadje met nog veel Frans koloniale gebouwen. Het was ons dan ook vooral om de omgeving te doen. Al was het beeld van een mega grote jackfruit (geen idee hoe je deze vrucht in het Nederlands noemt) en de ananasjes en andere fruitjes wel erg mooi ;-) Dus maar weer een motorbike gehuurd en naar een kleine maar mooie grottempel geweest en daarna nog even flink klauteren in de grot ernaast. Vervolgens naar kustplaatsje Kep gereden. Het schijnt heel populair te zijn bij rijke Cambodjanen die massaal in een hangmat gaan liggen. We geven ze geen ongelijk want het strand ziet er niet echt al te best uit, al schijnt er zelfs wit zand geïmporteerd te worden vanuit beachparadijs Sihanoukville. Er staat een mega beeld van een krab in Kep, maar Kep staat vooral bekend om zijn krabmarkt, waar ladingen krab uit de oceaan gevist worden om vervolgens op de BBQ te belanden en verorberd te worden door hongerige toeristen en locals. Maar niet door ons, iets te veel gepiel... Gelukkig was onze all-time favorite ook aanwezig: inktvis!! Niet duur en erg lekker! Als je de inktzak niet op eet tenminste... Bleh wat was dat vies! Met volle magen op weg naar de volgende grottempel in Kompong Trach. Volgens de LP was het een geweldige beleving, een soort Jurassic park maar dan zonder dino's... maar wij vermoeden dat dat stukje geschreven is door Amerikanen ;-) Ook maar een gids genomen anders zouden we de meest indrukwekkende rotsformaties missen... Niet omdat de paden zo ingewikkeld waren, maar omdat je wel heel veel verbeelding nodig had om er wat in te zien... we konden er wel om lachen! En voor we aan de terugweg begonnen nog even een lekkere tosti (ja een echte) besteld. Maar helaas kwam ie niet, want de stroom deed het niet... toch jammer.

De Fransen vonden Cambodja maar warm, dus wat doe je dan? Dan bouw je een hillstation op 1000m hoogte met een natuurlijke airco. Gelegen in Bokor national park kun je de ruïnes bekijken. Helaas niet zelf, alleen met een tour... Blijkbaar hebben de Chinezen het hele park opgekocht en gaan er een mega resort van maken. Omdat ze druk zijn met de weg konden we ook niet met de bus helemaal naar de top van de berg en moesten we 2 uur wandelen door de jungle. Een erg klein paadje en dat was eigenlijk heel leuk! Daarna nog weer een stukje met de bus en eenmaal boven waren we dan bij de Franse nederzetting. Het middelpunt is een groot casino/hotel. Maar inmiddels is alles van waarde eruit getrokken, inclusief koperen leidingen. Maar het was best sfeervol om door de verlaten gangen te dwalen. Verder is een tour nog steeds niet niet zo voor ons bedoeld.

Toen moesten we toch maar naar grote hoofdstad Phnom Penh. Waar we dan ook gelijk maar hebben kennis gemaakt met het duistere verleden van Cambodja. Met het aan de macht komen van Pol Pot en zijn organisatie de Khmer Rouge, dachten de mensen dat er een einde kwam aan de toen woedende burgeroorlog... maar het alternatief was nog veel erger. Pol Pot vond namelijk dat Cambodja een agrarische coöporatie moest worden en begon letterlijk álle mensen uit de grote steden naar het platteland te deporteren, waar ze dijken en irrigatiekanalen moesten maken. Klinkt nog enigszins nobel... het doel heiligt de middelen? Nee absoluut niet!! Oude mensen en kinderen werden niet ontzien en moesten 12 tot 15 uur, bijna zonder eten, op het land werken. Iedereen die ook maar iets tegen deze revolutie zou kunnen inbrengen werd gemarteld en vermoord. Zelfs het dragen van een bril kon je al je kop kosten. Er zijn zo maar liefst tussen de één en drie miljoen Cambodjanen om het leven gekomen... In Phnom Penh werd een verlaten school omgebouwd tot gevangenis: S-21. In de lokalen werden rijen piep kleine cellen gebouwd waar de mensen als beesten werden vastgeketend en werden er martelkamers gemaakt om mensen tot valse verklaringen te dwingen. Maar waarschijnlijk was de dood voor veel mensen een bevrijding... in een paar jaar tijd zijn er daar maar liefst 17000 mensen gemarteld en vermoord. Slechts 7 mensen zijn levend uit deze hel op aarde ontsnapt. Het nare is ook nog dat de Khmer Rouge alles gedocumenteerd heeft en S-21, nu een museum, hangt het vol met rijen foto's van de slachtoffers. Zowel van toen ze binnenkwamen als na de martelingen... Naast de foto's zijn ook nog de bloedvlekken in de martelkamers op de grond te zien. Echt gruwelijk!

De killingfields is de plaats waar de mensen uit S-21 gedumpt werden. Diegene die de martelingen overleefden, werden hier dood geknuppeld (om kogels te besparen) en begraven. In totaal zijn er 129 massagraven. Zo was er een speciaal graf waarin ze allemaal vrouwen met kinderen hebben gevonden. Naast dat graf was de boom waar kleine kinderen, vastgehouden bij de voeten, tegen aan werden geslagen totdat ze dood waren. Waarschijnlijk moesten de moeders toekijken om vervolgens zelf doodgeknuppeld te worden... Er zijn nu al zo'n 9000 mensen opgegraven, maar er zijn nog steeds 43 graven onaangeroerd. Door regen spoelt steeds aarde weg en daardoor komen op sommige plekken beenderen en kleding boven de grond uit... De opgegraven schedels liggen (enigszins rommelig) allemaal torenhoog opgestapeld in een herdenkingsmonument. Heel bizar allemaal! En wat ook bizar is, is dat de 4 van de 5, nu nog levende, leiders nog niet is veroordeeld. Alleen 'Duch' is veroordeeld tot, een naar ons idee belachelijk korte, 35 jaar. De anderen staan nu pas terecht, na ruim 30 jaar... Niet te geloven! Pol Pot heeft nooit terecht gestaan en is in 1998 een natuurlijke dood gestorven... niet echt wat hij verdiend had...

Na deze heftige geschiedenis stond een wat luchtiger bezoekje aan het Royal Palace in Phnom Penh op het programma. Tenminste dat dachten wij. Maar het paleis mochten we niet in... de bewaker sprak geen Engels en we werden een beetje lomp weggewuifd... Er was wel heel veel politie op de been en alle schoolkinderen waren uitgerukt om met vlaggetjes te zwaaien van een bepaald land. Er was vast iets speciaals aan de hand. Dus wij aan die kinderen gevraagd: waarom zwaaien jullie met vlaggetjes? 'Er komt een president'! Van welk land dan? 'Geen idee!' Mooi toch, bloedje fanatiek (ze zwaaiden en joelden zelfs naar lege auto's die voorbij kwamen) en geen idee waarom! :D Uiteindelijk stond op een bord dat het om: José Ramos-Horta ging. Toen hadden wij nog steeds geen idee. Wij dachten gelijk aan Zuid-Amerika maar het bleek Oost-Timor te zijn. Blijkbaar nog een stuk Portugezer dan wij dachten, weer wat geleerd!

De volgende dag mochten we zomaar het paleis in. Wat een beetje een uitgeklede versie was van het 'grand palace' in Bangkok. Ook hier mag je bepaalde stukken niet bekijken omdat de koning er nog soort van woont en als extra bonus mochten we ook de troonzaal niet in. Het hoogtepunt is de 'silver pagoda' die zo'n 5000 zilveren vloertegels heeft. Alleen kun je die bijna niet zien, omdat er allemaal vloerkleden overheen liggen om ze te beschermen tegen de hordes toeristen. Elke tegel weegt ongeveer één kilo maar als je eroverheen loopt klinkt het allemaal vrij blikkerig... Verder zijn er mooie muurschilderingen om de buitenmuren van het tempelcomplex. Alleen heeft een of andere halve zool die niet afgedekt toen ze het plafond gingen witten en zitten ze nu helemaal onder de witte spetters, jammer hoor. Toen werden we er om half 5 uitgeveegd terwijl ze zeiden dat het tot 5 uur open was. Kortom we vonden het een beetje tegenvallen voor bijna 7 dollar entree.

Hadden we Birmees boksen gemist, Khmer boksen (Pradal Serey) gingen we deze keer niet missen! De wedstrijden worden hier bij tv studio's gehouden en live uitgezonden op tv. Op vrijdag/zaterdag/zondag worden er wedstrijden gehouden bij meerdere tv-studio's. Maar geen local die ons kon vertellen waar en hoe laat precies... Dus op internet opgezocht hoe laat het zou beginnen en in welke tv-studio. Na wat geharrewar hadden we een taxi die ons naar de studio ging brengen. Die was wel heel ver weg, wel 40 km en toch wel 1,5 uur rijden... Tergend traag en we hadden soort van haast om op tijd bij de studio aan te komen. 'Gelukkig' was het nog geen uurtje rijden en konden we geheel gratis ringside Khmer boksen kijken!! Wat overigens erg op Muay Thai lijkt. Al gingen de vechters er wat harder en ongecontroleerder in. In tegenstelling tot Muay Thai worden wel wat meer spectaculaire gedraaide/gesprongen trappen en ellebogen gegeven. Uiteraard moesten wij daarna nog even met onze taxichauffeur over de prijs vechten...

Waren we in Myanmar al gewend dat sommige dingen met dollar en ander dingen met lokale munt betaald moesten worden, in Cambodja gebruiken ze de riel en dollar door elkaar! En kun je ook gemengd betalen en krijg je alles door elkaar terug. Grappig toch!

Door de meeste mensen die we spraken over Cambodja waren we trouwens gewaarschuwd voor het toerisme en wat dat losmaakt in de lokale bevolking om daar wat aan te kunnen verdienen... Blijkbaar waren we op ergste voorbereid, want het viel ons best mee. Behalve dan dat ze inderdaad allemaal de prijs opschroeven en je overal over moet onderhandelen. En we zeggen er wel eerlijk bij dat we de toeristenboulevard in Phnom Penh maar zoveel mogelijk vermeden hebben, want daar heb je eerder het idee in Barcelona ofzo te zitten dan in Cambodja. En dat is natuurlijk niet de bedoeling ;-) Tuktuk chauffeurs zijn er trouwens wel veel te veel! En sjonge wat een overenthousiaste mensen zijn dat! Echt van een grote afstand beginnen ze al te zwaaien en te schreeuwen. Hey mister, you want tuk tuk mister... tomorrow you want tuk tuk...?!!! Ehh nee, als ik een tuk tuk had gewild had ik er wel een gevonden hier tussen die hordes die staan te wachten... Hadden we al gezegd dat er echt te veel tuk tuks zijn... inmiddels hebben we maar opgeven om tegen iedereen netjes 'no thank you' te zeggen.

En dan is er nog het verkeer op zich. Sjonge jonge, we dachten wat gewend te zijn. In andere landen is het druk, maar daar beweegt alles nog een beetje met elkaar mee. Al was dat in Myanmar ook niet waar, want daar renden ook de locals voor hun leven bij het oversteken van de weg. Maar hier in Cambodja gaat echt alles dwars tegen elkaar in. Men wacht hier niet tot het rustig is met het oversteken van de weg, maar gaat gewoon tegen het verkeer in rijden en heel langzaam schuiven ze een beetje op totdat ze op hun eigen weghelft zijn... Als je trouwens geen Lexus SUV hebt ben je niet 'de shit' in Phnom Penh. Het aantal wat er daarvan rondrijd is echt enorm en natuurlijk moet er ook op de zijkant in grote koeienletters staan dat het een Lexus is... anders kun je niet overduidelijk laten zien dat je geld hebt. Uiteraard geld het recht van de grootste/duurste, dus zelf een motorbike huren was wel een beetje spannend, maar zolang je een beetje met hun mee blijft rijden gaat het best goed ;-) Zo goed zelfs dat we niet eens aangehouden zijn door de politie. Dat schijnen ze nog al leuk te vinden, de verveelde politieagenten. Toeristen aanhouden en zeuren over oneigenlijke dingen om ons zodoende geld afhandig te maken. We hadden allerlei adviezen gekregen van de hoteleigenaar: gelijk de sleutel in je broekzak stoppen, nooit afgeven, ook je rijbewijs niet afgeven, dan willen ze geld voor ze hem teruggeven, als je regels overtreedt is een boete nooit meer dan 2 dollar, laat ze ons maar bellen, niets afgeven aan ze en vraag naar hun naam en zeg dat je naar je ambassade gaat bellen... Apart toch! Maar gelukkig hebben we er geen last van gehad en konden we gewoon richting de Phnom Chisor en de Tonlé Bati rijden. Twee tempelscomplexjes met oude tempels uit het Angkortijdperk. De Phnom Chisor ligt op een heuvel en is een goed alternatief voor de Prasat Preah Vihear. Die we maar overslaan gezien alle schermutselingen tussen Thailand & Cambodja over deze tempel... die daarbij helaas nog meer ruïne is geworden dan ie al was. Samen met de Tonlé Bati was dit een goede preview voor wat nog komen gaat...

Een andere tip was de bamboe trein in Pursat. Daar aangekomen zijn we hem gelijk gaan zoeken. Helaas maar één 'wagon' die net leeg gehaald werd. We mochten daarna wel met de meneer mee, maar we wilden er juist graag met allemaal locals op en niet met ons tweetjes. Dus de volgende ochtend nog een poging gedaan, maar helaas wilden ze ons toen weer de toeristenvariant aansmeren. Toen zijn we maar een motor gaan huren en richting de floating village Kampong Luong gereden. Toen we in de buurt begonnen te komen vroegen we af waar we in de buurt kwamen... we zagen her en der hutjes opdoemen tussen het afval, en wat een stank. Echt een strontlucht... hoe kunnen die mensen hier wonen? De floating village zelf was wel cool! Alle kinderen roepen en zwaaien al van verre en stralen helemaal. De village was ook best groot en alles is er; winkels, telefoonshops, restaurant, kerkjes, scholen, benzinestations, krokodillenboerderij en een computer reparatiewinkel... Allerlei soorten drijvende dingen als ondergrond, zoals bamboe maar ook gewone bootjes, sommige huisjes zijn compleet met bloempotjes. En de kinderen spelen lekker in het water?! Ielhhhh! Zo bruin als rioolwater, wat ook wel kan kloppen, want we zagen er gewoon een meisje in poepen vanaf de rand van haar boothuis en de papiertjes zo het water in gooien. Iets verder op is iemand de was aan het doen...

Vroeg in de volgende ochtend nog maar eens een poging voor de bamboe trein. De mensen lijken wat vriendelijker en vertellen dat de trein om 10 uur gaat. Wat?! Het is nu 7 uur... pff 3 uur wachten ('gelukkig' werden we nog wel druk bezig gehouden door 3 overactieve kinderen). De mevrouw van het winkeltje drukt ons nog een paar keer op hart dat een ritje 4000 riel moet kosten, altijd handig om te weten! En na een tijdje zien we meer mensen die aan het wachten zijn. Ook wat meer ladingen worden opgestapeld naast het spoor. Zou het dan toch nog lukken?? En ja hoor, ons wachten werd beloond. Rond 11.15 gingen we rijden! Een platform vol met locals en hun vracht en wij tweetjes. Oh, maar daar is al de eerste tegenligger, handig joh zo'n enkel spoor! Wie zit het volst, hmmm de ander. Oke, allemaal eraf, vracht eraf en de trein uit elkaar... Dat is gelukkig niet moeilijk; eerst gaat de motor eraf, dan het (bamboe)platform of soms deze twee tegelijk. En dan houd je alleen twee, ja hoe zullen we het noemen, een soort van halters over. Als de andere bamboetrein dan is gepasseerd bouw je gewoon je eigen trein weer op en rijdt je verder. Tot er weer eentje tegemoet komt rijden.... We dachten dat ze maar zo'n 15 km per uur konden, maar ze gaan een stuk harder! Toch duurde het ritje helemaal naar het eindpunt Chheu Tom best lang en hadden we op een gegeven moment toch wel een houten kont. En het was zo vol geworden dat je ook niet meer kon gaan verzitten. Na 2,5 uur waren we er dan en na wat gegeten te hebben was het tijd om vervoer terug te zoeken naar Pursat. Maar dat was niet zo makkelijk. Je kon alleen een motor huren of weer met de trein. Die laatste was goedkoper dus hebben we nog maar een ritje als echte toeristen gedaan. En we gingen keihard! Totdat we na een keer uit elkaar gehaald te zijn de motor niet meer startte... Rogier heeft het vrouwtje maar even helpen duwen en daar gingen we weer! Volle vaart voluit. Een dagvullend programma, wat we zeker niet verwacht hadden, maar het was wel lachen!!

En toen werd het tijd om richting het pronkstuk van Cambodja te reizen, Angkor Wat! Maar dat bewaren we voor het volgende verhaal!