Moe en met een beetje tegenzin (groepsreizen vinden we gewoon een beetje saai) en een kilo mango's, als snackje voor onderweg :D, stapten we in de bus naar Tibet. Gelukkig lag het 'opa en oma' gehalte van de groep niet heel hoog. Sterker nog, bijna de helft was gewoon jonger dan wij... hmmm...

En dachten we in het vorige verhaaltje nog dat alles goed was gegaan met de treintickets, inmiddels was duidelijk dat dat zeker niet het geval was. Er waren hard seats, in plaats van hard sleepers, gereserveerd... en dat terwijl wij nooit om stoelen hebben gevraagd, alleen maar om een bed! Want als je 36 uur in de trein moet 'zitten', leek een bed, zelfs een hard bed, ons toch wel zo comfortabel. Voordat we vertrokken hebben we de touroperator nog uit zijn bed gebeld, maar na zo'n 20 minuten werd duidelijk dat er niets meer aan te doen was... fijn vooruitzicht!

Met nog iets meer tegenzin vertrokken we dus uiteindelijk naar Tibet. En we hadden niet veel langer moeten wachten; jeetje wat was de weg slecht! Er zijn nu al zoveel landslides (een gedeelte van de berg is daar naar beneden gegleden) geweest, dat de bus amper over de stenen en zand heen kon. En dat terwijl de monsoon nog niet eens op volle kracht is... we willen niet weten hoe het er tijdens/na de monsoon uit ziet!

Onderweg vertelde onze gids, naast dat er best veel ongelukken gebeuren door de slechte weg..., dat het een lange dag zou worden bij de grens; er waren zo'n 500 toeristen onderweg naar Tibet! En aangezien de Chinese immigratiedienst heel ijverig is en elke tas handmatig helemaal doorzoekt, moesten we ons voorbereiden op lange lange wachtrijen! Gelukkig vielen de wachtrijen mee. Iets in de categorie van: als je zegt dat het erger is dan dat het is, dan het is kan het alleen maar meevallen. Daarentegen moesten we wel gelijk onze mango's schenken aan de, wel erg aggresief, bedelende kinderen bij de grens, want fruit mag niet de grens over, grrrr! Dat had de gids ook wel even mogen vertellen! Vervolgens werden onze tassen overhoop gehaald door het Chinese (kinder)leger. We vroegen ons ernstig af of ze de 18 jaar wel haalden en ze hadden heel kinderachtig ook de grootste lol met de inhoud van onze tassen. Daarna moest Rogier als speelpop dienen; hij moest even zijn spierballen laten zien??? Onze 'lol' was wel echt over toen ze de lonely planet van China tegen kwamen. Wij hadden hem al, met pijn in ons hart, verminkt tot de Tibetloze editie... maar op een van de kaartjes stond Taiwan (ik bedoel natuurlijk Chinese Taipei... sorry China :-S) niet als onderdeel van China vermeld... 'This book is not correct!' Wij nog voorgesteld om de kaart er uit te scheuren, maar het mocht niet baten. Zelfs onze please, please, please en zielige gezichtjes hielpen niet... so they took our bible! NOOOOOOO!! Stuurloos gingen we dan de grens over. Nu waren we echt helemaal overgeleverd aan de gids...

Foto's maken bij de grenspost of van het leger is absoluut verboden! Wel jammer, anders hadden we de twee wassenbeelden die bij de grensovergang stonden op de foto kunnen zetten. Nou ja, wassenbeelden, we bedoelen natuurlijk de twee mensen die het beroep van 'living statue' niet op de Dam, maar aan de grens van China uitoefenen... en bij elk gebouw met een enigszins militaire inslag staan twee of meer van deze 'poppen', vaak zelfs nog in een soort van glazen huisje in de brandende zon....respect...?!

Dag 2 begon ook al goed want de bus deed het niet meer. Accu dood... of de mannen even de bus konden duwen. Wonderbaarlijk genoeg kwam er beweging in, tot de bus met één van de wielen vast kwam te zitten op een hoge stoeprand. Toen was er geen beweging meer in te krijgen. Nieuwe accu halen dan maar. Ruim een uur later komt de buschauffeur terug met... startkabels. Eerst nog maar een keertje gewoon proberen dan...broem broem... start de bus gewoon...! Daarna even schoolreisjesstijl de mensen tellen... chig, nyi, sum... yes, we have enough ;-)

Dat de dag goed begon, menen we ook wel echt, want vanaf dag 2 werden we getrakeerd op een schitterend typisch Tibetaans landschap. Een beetje woestijnachtig met schitterende bergen, afgewisseld met dorpjes geheel in Tibetaanse stijl met mooi versierde ramen en kozijnen en sommige compleet met een mooie toeganspoort. Grappig is wel dat alle muren en daken volgestapeld worden met brandhout en plakken yakstront om op te koken. De mensen leven hier voornamelijk van de landbouw (gerst, tarwe, koolzaad) en veeteelt (yaks, schapen). Vooral de gele koolzaadvelden geven een mooi contrast met de bergen. De gemiddelde Tibetaan leeft op Tsampa (geroosterde gerst, vermalen tot poeder, waarvan een soort pap wordt gemaakt met water/yakmelk en/of yakboter of ze eten het gewoon 'rauw'. En dat onder het genot van een kopje 'butter tea'... de naam zegt het al: thee met een flinke klodder yak boter...yummie :-p

In tegenstelling tot onze eerdere ervaringen op de weg, zijn de wegen in Tibet heel erg goed, zodat we met gemak de hoogste punten van onze trip bereikten; de bergpassen Lalung La op 5050m en de dag erna Gyatchu La op 5220m. De bergpassen zijn één grote zee van gebedsvlaggetjes, die mensen ophangen voor goed geluk. Veilig acclimatiseren was er overigens niet bij; we gingen in één dag van 2000m naar ruim 5000m om vervolgens weer af te dalen naar 4000m. Met als gevolg dat meerdere mensen last van hoogteziekte hadden en aan de zuurstof moesten, die je hier gewoon in een winkeltje kan kopen. Gelukkig waren wij blijkbaar goed getrained tijdens trekking en hadden vrijwel nergens last van.

De eerste twee dagen zaten we alleen maar in de bus en sliepen we met z'n drieen op een toch wel erg basic kamer zonder eigen badkamer/wc en begonnen we ons ernstig af te vragen aan welke strijkstok de $330 die we voor de toer betaald hadden bleef hangen. De gemeenschappelijke toiletten waren het ergst. Als we het in eerdere verhaaltjes hadden over 'het gat in de grond', dan was dat nog een luxe toilet! Dat betrof namelijk een sanitair meubelstuk dat wordt ingebouwd en wat wordt aangesloten op het riool. Hier in Tibet hebben ze het echte gat in de grond, met een hoop (in de dubbele betekenis van het woord!!!) stront eronder! We zijn er vrij zeker van dat de term 'pile of shit' in China is uitgevonden. Jullie zijn gewaarschuwd voor de foto!

Maar de derde dag kregen we gelukkig meer waar voor ons geld. Na een korte busrit kwamen we aan Shigatse voor de eerste echte sightseeing actie! Na de tassen op de hotelkamer gedropt te hebben, woh wat een luxe kamer!!!, zijn we het stadje gaan verkennen. En hebben wij óns laten verkennen... er was een man die onze armen wilde zien. Hij pakte ze vast, wreef er over heen en kneep er in. Het grappigste vond hij de haartjes op onze armen... Hij moest zo lachen! Het was een beetje gek, maar ook wel schattig. Zo'n grote man, die we echt niet konden verstaan terwijl hij druk praatte en maar zat te lachen en over onze armen wreef, haha!

We hebben inmiddels ook wel het idee echt in een ander land te zijn. Engels spreken doen ze hier niet meer en eten in een restaurant begint meestal met een bezoekje aan de (huis)keuken om aan te wijzen wat we willen eten (meestal hebben ze alleen noodlesoep hihi, dus echt kiezen is het niet). Als er een menukaart is, doen we iene miene mutte en hopen we op het beste. Tot nu toe gaat dat goed en hebben we nog geen gefrituurde kippeklauwen gekregen, die we vaak in de etalage zien liggen, brrr! Verder is het hier veel relaxter dan in de andere landen waar we geweest zijn. Misschien komt het omdat het hier gewoon veel rustiger is, zo veel minder mensen (de duizenden vakantievierende Chinezen even niet meegeteld dan). Wel even lekker. En géén getoeter! Jongens, wat een rust als je over straat loopt. Zó fijn!! Tibet is wel veel moderner dan we hadden verwacht, de stadjes/steden zijn heel groots en wijds opgezet met veel moderne winkels. En internetcafé om U tegen te zeggen. En toch is er wel een echte Tibetaanse sfeer, door alle huizen die zo mooi versierd zijn en de mensen die nog in traditionele kleding lopen. De mensen zijn ook heel vriendelijk en glimlachen steeds heel lief en de kinderen hebben allemaal van die schattige roze wangetjes.

Uiteraard was de tour inclusief een aantal bezoekjes aan Tibische kloosters. Tashilhunpo monastery in Shigatse was de eerste: een gigantisch complex van tempels en woningen voor de monniken. Ooit woonden er 4000 monniken, nu nog maar 800. Ook hebben ze de grootste goudvergulde koperen boeddha ter wereld. En hij was écht héél groot. Erg indrukwekkend! Alle kloosters zijn helemaal gemaakt met natuurlijke materialen. De vloeren lijken gegoten, maar zijn gemaakt van 'arka' aarde, die met een steen op een stok wordt platgestampt, terwijl er een werkverzachtend liedje gezongen wordt. De verf voor de erg mooie en gedetaileerde muurschilderingen wordt gemaakt van gemalen mineralen, koraal etc. En er wordt beweerd dat die kleuren nooit vergaan.

Tweede klooster op de lijst was Pelkhor Chöde monastery. Waar de grootste stupa van Tibet staat. Hij telt maar liefst 108 kapelletjes en nog meer beelden van Boeddha en diverse goden (10.000 images)... en ja, we zijn in alle 108 kappeltjes geweest :-)

Laatste was de Sera monastery in Lhasa, waar ze, ik citeer de gids, 'metaphysical psychological tantric buddhism' beoefenen. Wat inhoudt dat monniken op de grond zitten en andere monniken heel hard voor hun hoofd met hun handen klappen... om zo hun zonden weg te klappen of ze te straffen voor hun zonden of zoiets??? Beetje vaag, maar zag er erg grappig uit. Ook hadden ze mooie mandala's van gekleurd zand, waar 7 monniken ongeveer een week mee bezig zijn, om het vervolgens weer weg te vegen... ze houden zichzelf zo lekker bezig. Gelukkig staan er voor ons toeristen een paar in de vitrine ;-)

Op weg naar Lhasa kwamen we nog langs een aantal gigantische meren en een erg mooie gletsjer. In Lhasa zelf hebben we nog twee tempels bezocht, die beelden bevatten die door de Boeddha zelf gezegend schijnen te zijn (in India menen wij nog gehoord te hebben dat de eerste Boeddha beelden jaren nadat Boeddha gestorven was pas verschenen, maar oke). Deze tempels zijn dan ook de meest heilige in Lhasa en elke dag loopt echt een gigantische menigte klokwaarts rond te tempel, gewapend met gebedsrollen en kralenkettingen. Bij de tempel ingang zijn hordes mensen zich aan het opdrukken... of eigenlijk doen ze boete voor hun zonden, waarbij ze geheel op de grond gaan liggen, weer opstaan, weer op de grond gaan liggen, etc... zo'n 1000x. Ook zijn er mensen die het hele rondje om de tempel zo doen. Het plein voor de tempels staat helemaal blauw van de rook van de enorme wierook branders, hier worden zo ongeveer gehele dennebomen ingegooid. In de tempels staan bij alle altaren boterlampen en kommen water die elke dag bijgevuld moeten worden, zodat je in een volgend leven licht en water hebt. Het is echt heel indrukwekkend hoe intens de Tibetanen bezig zijn met het boeddhist zijn; trouw en geheel in trans hun rondjes om de tempels lopen, altijd hun gebedsrol en kralenketing bij zich lijken te hebben en continu bezig zijn met het volgende leven. Het kan haast niet anders dan dat ze er een dagtaak aan hebben.... Dat verklaart misschien wel weer het aantal bedelaars dat op de stoeprand zit...

Het hoogtepunt van Lhasa, naast ons luxe maar toch geheel in Tibetaanse stijl hotel ;-), is Potala Palace, het winter paleis van de Dalai Lama. Een gigantisch paleis van 113m hoog wat tegen een berg gebouwd is. Helaas moesten we er in sneltrein vaart doorheen, elke groep kreeg maar een uurtje de tijd. Er liggen hier verschillende Dalai Lama's in grafstoepa's van goud en zilver. De Dalai Lama's worden gecremeerd en de as wordt gemengd met klei om er een boeddha beeldje van te maken, welke in de stoepa wordt geplaatst. Gewone mensen worden een stuk minder romatisch begraven; al klinkt een 'sky burial' best als heel wat. Maar het komt er op neer dat het lichaam in stukken wordt gesneden en vervolgens wordt gevoerd aan de gieren... Want zodoende heeft het lichaam weer een functie als voedsel voor de dieren. Wat een 'water burial' inhoudt kun je inmiddels wel raden.

Na 2 dagen sightseeing in Lhasa was het einde van de tour aangebroken en waren we tegen alle verwachting in zelf in het bezit van ons treinticket. De gids moest die regelen, maar toen wij er om begonnen te vragen bleek hij van niets te weten... Na veel 'gezeur' om onze tickets en belletjes naar de touroperator kwamen dan op het nippertje toch nog onze tickets. En de kaartjes waren nog voor de afgesproken datum ook. Een paar mensen uit de groep hadden minder geluk en moesten nog een dag wachten.

Aangezien er op het treinstation ook weer een tascontrole was moesten we zeker 40 minuten van te voren aanwezig zijn, dus weer op tijd ons bed uit. Al voor het treinstation was de controle post, maar gelukkig was het een rontgencontrole en werden we niet uit de rij geplukt om onze tassen onderste boven te keren, dus dat was met een minuutje gepiept. Eenmaal op het station werden we door de mevrouw die onze kaartjes controleerde teruggestuurd... naar een meneer die net zo weinig (lees: geen) engels sprak. Maar hij wist ons duidelijk te maken dat we hem moesten volgen. Dus wij op een drafje er achter aan, want hij had onze kaartjes. In de ticketoffice werden we, al voordringend op de rijen wachtende Chinezen, sorry!, naar steeds verschillende balies gebracht. Overal stond in het chinees en engels (gelukkig) aangegeven dat we, voordat we naar de trein mochten, eerst onze gezondheidsverklaring (ivm de hoogte) moesten laten controleren. Ah ha, dus dat was het probleem, dat hadden we inderdaad niet gedaan... Maar het bleek dat dat toch niet de reden was... helaas! Want toen er eenmaal een engels sprekende mevrouw gevonden was, werd ons duidelijk dat onze trein gecanceled was... neee!

En het lukte niet meer om het ticket om te boeken naar een andere trein vandaag, allemaal vol, ook de hard en soft sleepers. Tja, als je toch je ticket om moet boeken, dan maar proberen een zo goed mogelijk ticket te regelen. En om de prijs hoef je dat hier niet te laten. Wij hebben $120 voor ons ticket moeten betalen, terwijl op het kaartje een prijs van 296 yuan gedrukt staat (= nog geen €34 …). Maar goed, er waren dus geen sleepers beschikbaar en uiteindelijk hadden we een nieuw kaartje voor een hard seat en een extra dagje Lhasa. Zonder gids :D

De tour was zeker geslaagd en de groep was gezellig, maar het was wel ff wennen om met zo'n grote groep te zijn en braaf op aanwijzing van een gids te gaan eten of iets te gaan bekijken. Zeker als je al maanden lekker zelf bepaalt wanneer je waar zin in hebt... En dat laatste bevalt ons toch beter. Het was dan ook best fijn om vandaag lekker met ons tweetjes te zijn. We hebben lekker rond gestruind en nog een keertje Potala Palace bewonderd vanuit het heerlijke park wat er omheen is aangelegd. Het is echt een indrukwekkend bouwwerk!

Inmiddels heeft de stralend blauwe lucht plaats moeten maken voor de grijszwarte wolken en de donder en hebben we ons teruggetrokken en getrakteerd op een lekker etentje. En dan doen we morgenochtend poging nummer 2 om mainland China te bereiken... Duimen jullie voor ons?!!!